9 εργασίες που κάνουμε το φθινόπωρο στον κήπο
Το φθινόπωρο είναι η εποχή που ολοκληρώνονται οι καλοκαιρινές καλλιέργειες και ξεκινάμε με τη φροντίδα και τη φύτευση του κήπου για τον χειμώνα. Κατά τη διάρκεια των φθινοπωρινών μηνών, τον Σεπτέμβριο, τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο, ξεκινούν τα πρωτοβρόχια και επικρατούν αρκετά ασταθείς καιρικές συνθήκες και εναλλαγές της θερμοκρασίας.
Στις μέρες καλοκαιρίας του φθινοπώρου, κάνουμε τις απαιτούμενες εργασίες κηπουρικής στο λαχανόκηπο για να φυτέψουμε τα φθινοπωρινά κηπευτικά του κήπου μας, ενώ παράλληλα συγκομίζουμε φρέσκα φρούτα και λαχανικά της εποχής.
Στα καλλωπιστικά φυτά του κήπου και του μπαλκονιού μας, κάνουμε ένα ελαφρύ κλάδεμα για να τα ανανεώσουμε, βάζουμε λίπασμα και φυτεύουμε τους νέους βολβούς λουλουδιών και τα καλλωπιστικά φυτά αυτής της εποχής. Επιπλέον, το φθινόπωρο είναι κατάλληλη περίοδος για να δημιουργήσουμε νέα καλλωπιστικά φυτά κάνοντας πολλαπλασιασμό με μοσχεύματα και καταβολάδες.
Το φθινόπωρο είναι ιδανική εποχή για να ξεκινήσουμε να φτιάξουμε κομπόστ, το πολύτιμο υλικό για την βελτίωση του εδάφους, από τα πεσμένα φύλλα των δέντρων και τα ανεπιθύμητα αγριόχορτα που φυτρώνουν λόγω των βροχοπτώσεων.
Μέσα στο φθινόπωρο, οι αμπελοκαλλιεργητές συνεχίζουν τον τρύγο του αμπελιού και οι ελαιοκαλλιεργητές ξεκινάνε το μάζεμα της ελιάς για την παραγωγή ελαιόλαδου.
Κι αν διαθέτουμε πεύκα στον κήπο μας, είναι απαραίτητο να γίνουν οι κατάλληλοι ψεκασμοί για την αντιμετώπιση της κάμπιας του πεύκου που κάνει μεγάλη ζημιά στο φύλλωμα και τους βλαστούς.
Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά τις βασικές φθινοπωρινές εργασίες στον κήπο μας για να κάνουμε ένα καλό προγραμματισμό και να απολαύσουμε υγιή και όμορφα φυτά, καθώς και πλούσια συγκομιδή νόστιμων καρπών από τον κήπο μας.
Φυτεύουμε φθινοπωρινά λαχανικά σε κήπο και σε μπαλκόνι
Ποια λαχανικά φυτεύουμε το φθινόπωρο;
Μέσα στο φθινόπωρο, είναι η κατάλληλη εποχή για τις φυτεύσεις χειμερινών λαχανικών στον κήπο και σε γλάστρες στο μπαλκόνι.
Αν το έδαφος του κήπου μας δεν είναι τόσο γόνιμο, μπορούμε να κάνουμε φύτευση σε υπερυψωμένα παρτέρια ακολουθώντας τη μέθοδο κηπουρικής χωρίς σκάψιμο.
Ο φθινοπωρινός λαχανόκηπος, αυτή την εποχή, περιλαμβάνει:
- την καλλιέργεια του λάχανου,
- την καλλιέργεια του μπρόκολου,
- την καλλιέργεια του κουνουπιδιού,
- την καλλιέργεια του μαρουλιού,
- την καλλιέργεια του σπανακιού,
- την καλλιέργεια του σέσκουλου,
- την καλλιέργεια του καρότου,
- την καλλιέργεια του παντζαριού,
- την καλλιέργεια του ραπανιού,
- την καλλιέργεια του κέιλ,
- την καλλιέργεια του ραδικιού,
- την καλλιέργεια του αντιδιού,
- την καλλιέργεια του σταμναγκαθιού και την καλλιέργεια του γογγυλιού
Επίσης, μέσα στο φθινόπωρο φυτεύουμε διάφορα μυρωδικά όπως:
- η καλλιέργεια του κρεμμυδιού για φρέσκο κρεμμύδι,
- η καλλιέργεια του μαϊντανού,
- η καλλιέργεια του σέλινου,
- η καλλιέργεια του άνηθου,
- η καλλιέργεια του μάραθου,
- η καλλιέργεια της ρόκας,
- η καλλιέργεια του πράσου,
- η καλλιέργεια του σχοινόπρασου και η καλλιέργεια του σκόρδου
Προστατεύουμε τα λαχανικά από ασθένειες και έντομα
Στον φθινοπωρινό λαχανόκηπο εμφανίζονται οι κάμπιες σε λάχανα, μπρόκολα και κουνουπίδια που τρώνε τα φύλλα και προκαλούν σημαντικά προβλήματα.
Για την αντιμετώπιση τους, σκονίζουμε ή ψεκάζουμε τα λαχανικά μας με βιολογικό σκεύασμα βάκιλου Θουριγγίας που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα.
Και φυσικά χρειαζόμαστε προστασία από τα σαλιγκάρια που εμφανίζονται στον λαχανόκηπο μαζί με τις πρώτες φθινοπωρινές βροχές.
Για την αντιμετώπιση των σαλιγκαριών στα λαχανικά μας αλλά και σε καλλωπιστικά φυτά, χρησιμοποιούμε στάχτη από το τζάκι, την οποία απλώνουμε ως φυσικό τείχος γύρω από τα φυτά.
Μία άλλη σημαντική εργασία στο φθινοπωρινό λαχανόκηπο είναι να ξεβοτανίζουμε επιμελώς τα ανεπιθύμητα αγριόχορτα που έχουν φυτρώσει ανάμεσα από τα λαχανικά μας, ώστε να τα βοηθήσουμε να αναπτυχθούν καλύτερα και να μας χαρίσουν πλούσια συγκομιδή.
Συγκομίζουμε φρέσκα φρούτα και λαχανικά εποχής
Ποια λαχανικά και φρούτα ωριμάζουν το φθινόπωρο;
Στις αρχές του φθινοπώρου, θα γευτούμε τους τελευταίους καρπούς από τις όψιμες φυτεύσεις ανοιξιάτικων λαχανικών, όπως την καλλιέργεια της ντομάτας, την καλλιέργεια του κολοκυθιού, από την καλλιέργεια της πιπεριάς, την καλλιέργεια της μελιτζάνας, την καλλιέργεια του κολοκυθιού και την καλλιέργεια του φασολιού.
Στα τέλη του φθινοπώρου, γίνεται η πρώτη συγκομιδή των χειμωνιάτικων λαχανικών που φυτέψαμε στα τέλη του καλοκαιριού από την καλλιέργεια του κουνουπιδιού, την καλλιέργεια του λάχανου, την καλλιέργεια του μπρόκολου, την καλλιέργεια του ραπανακιού και την καλλιέργεια του παντζαριού.
Αυτή την εποχή, απολαμβάνουμε φρέσκα φύλλα για τις σαλάτες και τα φαγητά μας από την καλλιέργεια του μαρουλιού, την καλλιέργεια της ρόκας, την καλλιέργεια του μαϊντανού, την καλλιέργεια του σέλινου, την καλλιέργεια του άνηθου, την καλλιέργεια του ραδικιού, την καλλιέργεια του σταμναγκαθιού, την καλλιέργεια του σέσκουλου, την καλλιέργεια του σπανακιού και καλλιέργεια του αντιδιού.
Το φθινόπωρο μας προσφέρει και την παραγωγή πολλών και νόστιμων ξηρών καρπών για να φάμε νωπά ή να συνοδεύσουμε τις σαλάτες, τα φαγητά και τα ποτά μας, από την καλλιέργεια της αμυγδαλιάς, την καλλιέργεια της καρυδιάς και την καλλιέργεια της καστανιάς.
Μέσα στο φθινόπωρο, απολαμβάνουμε κι άλλα λαχταριστά φρέσκα φρούτα από την καλλιέργεια της μηλιάς, την καλλιέργεια του ακτινιδίου, την καλλιέργεια της κυδωνιάς, την καλλιέργεια της ροδιάς, καθώς επίσης πρώιμες ποικιλίες από καλλιέργεια της μανταρινιάς όπως η Κλημεντίνη και η Νόβα, και πρώιμων ποικιλιών από την καλλιέργεια της πορτοκαλιάς όπως η Ναβαλίνα και η Νιούχολ που ωριμάζουν μέσα στο Νοέμβριο.
Κάνουμε τον τρύγο του αμπελιού και το μάζεμα της ελιάς
Μέσα στο φθινόπωρο γίνεται η κύρια συγκομιδή των σταφυλιών από τις κρεβατίνες των σπιτιών αλλά και από τις καλλιέργειες αμπελιού, τόσο για επιτραπέζια χρήση όσο και για την παραγωγή κρασιού.
Μετά την συγκομιδή των σταφυλιών, είναι σημαντικό να ψεκάζουμε το φύλλωμα του αμπελιού και της κρεβατίνας με βιολογικά σκευάσματα όπως ο χαλκός και το θειάφι για προστασία από μελλοντικές προσβολές από ασθένειες όπως ο περονόσπορος του αμπελιού και το ωίδιο του αμπελιού.
Στις νότιες περιοχές της χώρας, από τα μέσα του φθινοπώρου, ξεκινά και η πρώιμη συγκομιδή της καλλιέργειας της ελιάς, όταν ο καρπός ακόμη είναι άγουρος και πράσινος, για να παραχθεί το αγουρέλαιο, το πρώιμο ελαιόλαδο που είναι ευεργετικό για την υγεία και διαθέτει έντονο φρουτώδες άρωμα και πικρή γεύση.
Γενικότερα, είναι σημαντικό η συγκομιδή της ελιάς να γίνεται μέρες με ηλιοφάνεια χωρίς βροχοπτώσεις και υψηλή υγρασία για προστασία από ασθένειες όπως το γλοιοσπόριο.
Χρησιμοποιούμε πλαστικά τελάρα για τη συγκομιδή που επιτρέπουν καλύτερο αερισμό, ώστε να μην προκαλείται υποβάθμιση στο ελαιόλαδο και αύξηση της οξύτητας του.
Φροντίζουμε τακαλλωπιστικά φυτά και το γκαζόν του κήπου μας
Μετά την καλοκαιρινή περίοδο των υψηλών θερμοκρασιών και του καύσωνα, τα καλλωπιστικά φυτά του κήπου και του μπαλκονιού μας χρειάζονται την κατάλληλη φροντίδα για να τα ανανεώσουμε και να τους προσφέρουμε υγεία, ζωντάνια και πλούσια ανθοφορία.
Κάνουμε αρχικά ένα ελαφρύ κλάδεμα για απομάκρυνση ξερών και άρρωστων κλαδιών από τα φυτά μας και στη συνέχεια ψεκάζουμε το φύλλωμα τους με βιολογικά σκευάσματα χαλκού και θερινού πολτού για προστασία από έντομα και ασθένειες.
Στη συνέχεια, βάζουμε πλήρες κοκκώδες λίπασμα στα φυτά του κήπου μας ή υγρό λίπασμα στα φυτά του μπαλκονιού για να ενισχύσουμε την φθινοπωρινή βλάστηση και την ανθοφορία των φυτών πριν ξεκινήσει ο χειμώνας.
Αν έχουμε γκαζόν, στις αρχές του φθινοπώρου, ο ψεκασμός με διαφυλλικό λίπασμα πλούσιο σε άζωτο και ιχνοστοιχεία βοηθάει στην τόνωση και στο πρασίνισμα του φυλλώματος μετά την καταπόνηση από την καλοκαιρινή περίοδο.
Επιπλέον, είναι απαραίτητο να ελέγχουμε σχολαστικά το σωστό πότισμα των καλλωπιστικών φυτών και του γκαζόν ειδικά αν έχουμε σύστημα αυτόματου ποτίσματος, καθώς οι βροχοπτώσεις και η αύξηση της υγρασίας διαφοροποιούν την συχνότητα ποτίσματος των φυτών.
Φυτεύουμε φθινοπωρινούς βολβούς λουλουδιών και καλλωπιστικά φυτά
Η εποχή του φθινοπώρου είναι η κατάλληλη για να φυτέψουμε στα παρτέρια του κήπου και στις γλάστρες του μπαλκονιού αγαπημένους φθινοπωρινούς βολβούς λουλουδιών, όπως φρέζιες, ζουμπούλια, αμαρυλλίδες και τουλίπες που θα μας δώσουν την υπέροχη ανθοφορία τους στα τέλη του χειμώνα και στις αρχές της άνοιξης.
Επίσης, αυτή την περίοδο μπορούμε να προμηθευτούμε αγαπημένα καλλωπιστικά φυτά όπως κυκλάμινα, χρυσάνθεμα και πανσέδες από τα φυτώρια της περιοχής μας για να απολαμβάνουμε την πλούσια ανθοφορία τους μέσα στο φθινόπωρο.
Αντιμετωπίζουμε την κάμπια του πεύκου πριν κάνει ζημιά
Όσοι έχουμε πεύκα στον κήπο του σπιτιού ή του εξοχικού μας, θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουμε έγκαιρα την κάμπια των πεύκων, που προκαλεί μεγάλη ζημιά στη βλάστηση των πεύκων κάθε χρόνο, ενώ σε νεαρά δενδρύλλια πεύκων μπορεί και να τα ξεράνει.
Για την αντιμετώπιση της κάμπιας του πεύκου, ψεκάζουμε το φύλλωμα των πεύκων με βιολογικό σκεύασμα βάκιλου Θουριγγίας που αποτελεί την πιο διαδεδομένη και αποτελεσματική μέθοδο οικολογικής καταπολέμησης.
Δημιουργούμε καινούρια φυτά με μοσχεύματα και καταβολάδες
Οι φθινοπωρινές συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας είναι ιδανικές για να δημιουργήσουμε καινούργια φυτά από τα αγαπημένα μας καλλωπιστικά φυτά, δέντρα και αρωματικά φυτά κάνοντας πολλαπλασιασμό με μοσχεύματα και πολλαπλασιασμό με καταβολάδες.
Για τον πολλαπλασιασμό των φυτών με μοσχεύματα, επιλέγουμε δυνατούς βλαστούς που δεν έχουν άνθη και καρπούς, από υγιή φυτά, και κόβουμε κλαδάκια μήκους 10-15 εκατοστών χρησιμοποιώντας ορμόνη ριζοβολίας στη βάση του μοσχεύματος για να έχουμε μεγαλύτερη επιτυχία στον πολλαπλασιασμό.
Αρκετά αναρριχώμενα φυτά μπορούν να πολλαπλασιαστούν με καταβολάδες, παίρνοντας ένα μεγάλο βλαστό από το φυτό που μας ενδιαφέρει και χωρίς να τον κόψουμε, τοποθετούμε την άκρη του στο χώμα μιας γλάστρας έτσι ώστε να εξέρχεται από την επιφάνεια. Μετά από 1-2 μήνες, ο βλαστός του φυτού θα έχει ριζώσει, δημιουργώντας ένα καινούριο φυτό που μπορούμε να αποκόψουμε από το αρχικό.
Μαζεύουμε κατάλληλα υλικά για να φτιάξουμε κομπόστ
Μέσα στο φθινόπωρο, λόγω των βροχοπτώσεων, στον κήπο μας φυτρώνουν αρκετά αγριόχορτα (ζιζάνια), τα οποία μπορούμε κόψουμε και να τα συγκεντρώσουμε σε κάποιο σημείο.
Παράλληλα, μπορούμε να αξιοποιήσουμε και αρκετά ξερά κλαδιά από τα φθινοπωρινά κλαδέματα και να τα συγκεντρώσουμε όλα μαζί για να φτιάξουμε κομπόστ.
Το κομπόστ είναι ένα φυσικό λίπασμα που φτιάχνουμε με τα υπολείμματα της κουζίνας και του κήπου για να βελτιώσουμε το έδαφος και να το εμπλουτίσουμε με θρεπτικά συστατικά.
Η συλλογή των κατάλληλων υλικών για κομπόστ μπορεί να γίνει σε ένα λάκκο σε μια γωνιά του κήπου ή μέσα σε ένα κάδο κομποστοποίησης.